0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Öksürük ve aksırıklardan yayılan damlacıklar nedeniyle kolayca bulaÅŸabilen bu hastalığın aşı ile önlenebildiÄŸini belirten Acıbadem International Hastanesi Çocuk SaÄŸlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Åžeyma Ceyla Cüneydi, “BoÄŸmaca bakterisini almış bir kiÅŸi, ortalama 21 gün bulaÅŸtırıcı olur. Özellikle aşılanmamış küçük çocuklar; aşılı büyük çocuklar ve eriÅŸkinlere göre daha ağır etkilenir. Bu nedenle çocukluk çağı aşılarının aksatılmaması büyük önem taşıyor.” uyarısında bulunuyor.

Zatürreye de yol açabilir

BoÄŸulurcasına öksürmeye neden olan boÄŸmaca, çok bulaşıcı bir solunum yolu hastalığı olarak dikkat çekiyor. Bordetella Pertusis bakterisinin sebep olduÄŸu boÄŸmaca, özellikle geliÅŸmemiÅŸ ülkelerde daha yoÄŸun görülüyor. 2018 yılında dünya genelinde bildirilen vaka sayısının 151 bin olduÄŸunu ifade eden Dr. Åžeyma Ceyla Cüneydi, ÅŸöyle devam ediyor:

“BoÄŸmacanın tek kaynağı insandır yani insandan insana bulaşır. Belirgin bir mevsim olmamakla birlikte sonbahar aylarında daha sık görülür. Hafif ateÅŸ, burun akıntısı ve öksürük gibi belirtilerle baÅŸlar. Ancak öksürükte deÄŸiÅŸim izlenir. Önce kuru öksürük ile baÅŸlar sonra boÄŸulurcasına, iç çekme tarzında öksürüÄŸe döner. BoÄŸmaca, üst solunum yollarında baÅŸlar ve bakteri akciÄŸere inince alt solunum yollarında ÅŸiÅŸme ve irritasyon yaparak alt solunum yolu hastalığına dönüÅŸür. Nadiren de olsa zatürre, beyin hasarı ve nöbet geçirmeye yol açar.”

Hastalık uzun bir sürece yayılabilir

Hastalık üç dönemde ele alınıyor; bakterinin bulaÅŸmasını izleyen 7-10 gün içinde ilk belirtiler ortaya çıkıyor. Kataral dönem adı verilen ve 1-2 hafta süren süreçte üst solunum yolu enfeksiyonuna benzer ÅŸikayetlerin olduÄŸunu kaydeden Dr. Åžeyma Ceyla Cüneydi, yoÄŸun öksürüklerin olduÄŸu paroksismal dönemin de 2-4 hafta devam ettiÄŸini belirterek, iyileÅŸmenin de yine 2-4 hafta zaman aldığını ifade ediyor. 

BoÄŸmaca hastalığının öksürüklü döneminde tanı koymanın kolaylaÅŸtığını kaydeden Dr. Åžeyma Ceyla Cüneydi, “Bu öksürüp çok belirgindir ancak hafif geçirenlerde tanı koymak için laboratuvar testleri kültür, seroloji ve PCR yöntemleri kullanılır. Burundan girilerek boÄŸazın arka kısmından alınan sürüntünün incelenmesi ve kültürünün alınması ile tanı konulur” diyor.

Aşılar ergenlikte de tekrarlanmalı

BoÄŸmacanın aşı ile önlenebilen bir hastalık olduÄŸunu belirten Dr. Åžeyma Ceyla Cüneydi, ÅŸunları söylüyor: “BoÄŸmaca aşısı bebek, 2 aylıkken yapılır, 4-6-18. aylarda tekrar edilir. 4-6 yaÅŸlarındaki karma aşısında da boÄŸmaca aşısı bulunur. Özellikle aşılanmamış küçük çocuklar, aşılı büyük çocuklar ve eriÅŸkinlere göre daha ağır etkilenir. Aşılı kiÅŸiler ise hastalığı ya hafif olarak ya da atipik boÄŸmaca ÅŸeklinde geçirir. Ancak boÄŸmaca hastalığını geçirmenin ve çocukluk döneminde aşılanmanın ömür boyu bağışıklık saÄŸlamadığı saptanmıştır. EriÅŸkin veya ergenlik döneminde geçirilen spazmodik (spazmı andıran) öksürüklerin yüzde 15–16’sının boÄŸmaca olduÄŸu biliniyor. Bu yüzden 10-14 yaÅŸ arası yapılan karma aşıda boÄŸmaca aşısının da olması tercih edilmeli.”

Aileye yeni bebek katıldığında onun bakımı ile ilgilenecek herkese boÄŸmaca aşısı öneriliyor. Buna “koza stratejisi” adı verildiÄŸini anlatan Dr. Åžeyma Ceyla Cüneydi, “Böylece hastalığa karşı daha geniÅŸ bir koruma saÄŸlanıyor. Ayrıca anne adaylarına tetanos aşısı ile birlikte boÄŸmaca aşısının da yapılması anneden geçen antikorlar yoluyla bebeÄŸin korunmasını saÄŸlar.” diye bilgi veriyor.

Yaşamı tehdit eden etkiler

BoÄŸmaca yol açtığı sorunlarla özellikle çocuklarda yaÅŸamı tehdit edebiliyor. Dehidratasyon (aşırı susuzluk), beyin kanaması, pulmoner hipertansiyon, anoreksiya (iÅŸtahsızlık ve buna baÄŸlı aşırı zayıflama), pnömotoraks dediÄŸimiz akciÄŸere hava kaçması gibi komplikasyonların görülebileceÄŸine dikkat çeken Dr. Åžeyma Ceyla Cüneydi, “Daha hafif komplikasyonlar arasında burun kanamaları, aşırı basınçlı öksürüÄŸe baÄŸlı fıtıklar, idrar tutamama, uyuma güçlüÄŸü ve kulak iltihabı, rectum sarkmasını sayabiliriz. Zorlu ve ÅŸiddetli öksürük bayılmaya hatta kaburga kırıklarına bile yol açabiliyor.” diyor.

Antibiyotik tedavisi uygulanıyor

BoÄŸmaca tanısının ardından özellikle yenidoÄŸanlarda yoÄŸun bir tedavi gerektiriyor, tedavi süreci de hastanede geçiriliyor. “YoÄŸun öksürük nöbetleri bebeÄŸin solunumunun durmasına ve beynin zarar görmesine neden olabilir.” diyen Dr. Åžeyma Ceyla Cüneydi, diÄŸer yaÅŸlarda antibiyotik tedavisi uygulandığını, yoÄŸun öksürük nöbetlerini hafifletmek için nefes açıcı ilaçlar verildiÄŸini kaydediyor. 

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı