0

BEÄžENDÄ°M

ABONE OL

News

0

Afrika’da yaÅŸayan gergedanların izinsiz avlanmasının önüne geçmek için yenilikçi ve nükleer bilim temelli bir küresel proje geliÅŸtirildi. Güney Afrika’daki Witwatersrand (WITs) Üniversitesi tarafından baÅŸlatılan ve 13 Mayıs’ta lanse edilen “Rhisotope Projesi” kaçak gergedan avını büyük ölçüde azaltmayı öngörüyor.

Proje, Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom, Avustralya Nükleer Bilimi ve Teknolojisi KuruluÅŸu (ANSTO), ABD Colorado Eyalet Üniversitesi ve Güney Afrika Nükleer Enerji Åžirketi’nin (Necsa) yanı sıra, dünya çapındaki bilim insanları ve Güney Afrikalı gergedan sahipleri ile, veteriner hekim Dr. William Fowlds’un iÅŸbirliÄŸiyle yürütülecek. 

Rosatom’un ana destekçisi ve ortağı olduÄŸu ve üniversitelerle nükleer enerji alanında faaliyet gösteren kuruluÅŸlar arasındaki uluslararası teknolojik iÅŸbirliÄŸinin eÅŸsiz bir örneÄŸi olan projenin tanıtımı, projenin önemli iÅŸbirliÄŸi ortaklarından Bufaalo Kloof Özel VahÅŸi Hayvan Koruma Parkı’nda yapıldı.

Projenin tanıtım gününde aynı zamanda ilk aÅŸama da baÅŸlatılarak, eser miktarda ve tamamen zararsız kararlı izotoplar iki gergedanın boynuzlarına dikkatlice yerleÅŸtirildi. Önümüzdeki üç ay boyunca bilim insanları bu gergedanları gözlemleyecek ve izotopların boynuz ve hayvanla nasıl bir etkileÅŸime girdiÄŸini anlamak için hayvandan alınan çeÅŸitli örnekleri analiz edecek.  Bu araÅŸtırmanın temel özelliÄŸi, bu nadide hayvanların boynuzlarına yerleÅŸtirilen radyoaktif izotopların hayvana zarar vermediÄŸini teyit etmek olacak. Uygun radyoaktif izotop ve bunun miktarı, bilgisayarlı ve hayalet (phantom) modelleme yöntemlerinin kullanılmasıyla tespit edilecek. 

Projenin ana kahramanları ve öncüleri ise, seçilen iki gergedan oldu. Bu gergedanlardan Ä°gor, ismini sivil nükleer teknolojinin geliÅŸmesine önemli katkıları olan Sovyet nükleer fizikçi Ä°gor Kurçatov’dan alırken, diÄŸer gergedan Denver ise adını projeye büyük katkı saÄŸlayan Colorado Eyalet Üniversitesi’nin bulunduÄŸu Colorado eyaletinin baÅŸkentinden alıyor. 

Güney Afrika’nın Johannesburg ÅŸehrinde yer alan Witwatersrand Üniversitesi, Radyasyon ve SaÄŸlık FiziÄŸi Birimi Direktörü Profesör James Larkin, Güney Afrika’nın, Afrika’da yaÅŸayan beÅŸ büyük hayvanın birden görülebildiÄŸi birkaç ülkeden sadece biri olduÄŸuna dikkati çekti. Larkin, “Bunu korumak için iki sebepten ötürü çok çalışmalıyız: Birincisi, insanların vahÅŸi yaÅŸam parkında çalışmaya devam edebilmeleri için. DiÄŸeri de parkın çevresinde yaÅŸayan ve çalışan herkes için. Åžunu anlamanız gerekiyor: Bir gergedanı sadece bir kere vurabilirsiniz. Ama fotoÄŸrafını ya da videosunu yüzlerce, hatta binlerce kez çekebilirsiniz. Bu da insanların bu güzel hayvanları görmek için bölgeye gelmeye devam etmeleri, böylece çok sayıda insana iÅŸ imkânı yaratılması ve ekonominin büyümesi demektir” diye konuÅŸtu. 

Çok boyutlu bir proje olan Rhisotope Projesi’nin dayandığı temel ilkeler arasında, gergedan boynuzlarının deÄŸerinin ve dolayısıyla bu boynuzlara yönelik talebin azaltılması, toplumsal kalkınma ve yatırımın artırılması, eÄŸitim, gergedan araÅŸtırmaları ve veri toplama bulunuyor. Proje, bu ilkeler doÄŸrultusunda uluslararası pazarda gergedan boynuzuna olan talebi azaltmanın yanı sıra, boynuzun uluslararası sınır geçiÅŸlerinde daha kolay tespit edilebilir hale getirilmesini de amaçlıyor. Uzmanlar bu projenin, dünyanın dört bir yanındaki limanlara yerleÅŸtirilen 10 binin üzerinde radyasyon tespit cihazı sayesinde boynuz sevkiyatını zorlaÅŸtıracağına ve kaçakçıların tespit edilip yakalanması olasılığını önemli ölçüde artıracağına inanıyor. 

Kullanılan teknik, araÅŸtırmaların tamamlanmasının ve projenin iÅŸe yaradığının kanıtlanmasının ardından, Afrika kıtasının yanı sıra diÄŸer ülkelerdeki kamu ve özel gergedan sahiplerinin de kullanımına sunulacak. Bu yöntemi kullanarak kaçak hayvan avının önüne geçmek isteyen koruma örgütlerine tekniÄŸin fikri mülkiyet haklarının yanı sıra, eÄŸitim ve destek imkânı da ücretsiz olarak temin edilecek. 

Rosatom Orta ve Güney Afrika CEO’su Ryan Collyer, ÅŸirket olarak gergedanların neslinin tükenmesinin önüne geçebilecek bu “muhteÅŸem” giriÅŸimde temel rol oynamaktan duydukları gururu dile getirerek, “Afrika gergedanını içinde bulunduÄŸu zor durumdan kurtarmak adına baÅŸlatılan bu küresel giriÅŸimin gösterdiÄŸi üzere, bilimin sınırların ve siyasetin ötesine geçebildiÄŸini görmekten dolayı mutluyuz. Bilimin, özellikle de nükleer bilimin, sadece gergedanları deÄŸil gezegenimizin tamamını korumada temel bir rol oynayacağına inanıyoruz” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı